Denizlerimizi tehdit eden müsilaj ile ilgili CBÜ'den önemli adım

Manisa Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Ali Murat Ateş, Demirci Meslek Yüksekokulu Coğrafi Bilgi Sistemleri Bölümü Öğretim Görevlisi Osman Salih Yılmaz ile Prof. Dr. Füsun Balık Şanlı, Doç. Dr. Fatih Gülgen ve Dr. Öğr. Üyesi Uğur Acar’dan oluşan araştırma grubu, Marmara Denizi’nde müsilajın (deniz salyası) yayılımını izlemek üzere Google Earth Engine platformunda kullanılacak "kod" yazdı. Açık kaynak kodlu Google Earth Engine platformunda, uzaktan algılama teknikleri kullanarak makine öğrenme algoritması ve su çıkarma indeksleriyle, müsilajı su yüzeyinden ayırmayı başaran araştırmacılar, beş günlük periyotlarla yayınlanan Sentinel uydu görüntülerini analiz ederek, dört aylık süre içerisinde, beş farklı tarih aralığında, Marmara Denizi’ndeki müsilajın ilk oluşumu, yayılımı ve artış hızını tespit etti.

Müsilajın, Marmara Denizi'nde örttüğü alanları koordinatlarıyla tespit ettiklerini aktaran akademisyenler, yaptıkları çalışmayla yoğunluğun nerede olduğu, yayılımın nereye doğru yöneldiği tespitlerinin yanı sıra yazdıkları kodla kümelenmenin nerelerde arttığı, temizleme işleminin başarılı olup olmadığı gibi hususları, kod sayesinde üretecekleri haritalar üzerinden takip edilebileceği açıklamalarına yer verdi.

Müsilajın bundan sonraki yayılımının ve temizlenmesinin de kolaylıkla takip edilebileceği bilgisini paylaşan akademisyenler, yaptıkları çalışmanın şu ana kadar yapılanlardan farkının, açık kaynak kodlu ücretsiz uydu görüntülerinden faydalanarak, aynı anda tüm denizi mozaik oluşturarak görüntüleyebilen ve analiz eden ilk araştırma grubu olduklarını belirttiler. Uzaktan algılama tekniklerini kullanarak yazdıkları kod sayesinde Hotspot analizi ile müsilajı doğru ve hızlı tespit edip haritalar ürettiklerini aktaran, MCBÜ Demirci Meslek Yüksekokulu Coğrafi Bilgi Sistemleri Bölümü Öğretim Görevlisi Osman Salih Yılmaz, bu haritaların temizlik çalışmalarına büyük katkı sağlayacağını, ayrıca bu kodu, haritalardan faydalanmak isteyen ve müsilajla ilgili çalışan uzmanlarla gerçek zamanlı paylaşacaklarını söyledi.
Geliştirilen kod, büyük veri (big data) alt yapısı sunan Google Earth Engine üzerinde, dünyadaki tüm deniz ve okyanuslar üzerinde çalışacak ve sonuçlar internet altyapı hızına bağlı olarak 1-2 dakika içinde alınabilecek. Böylelikle kullanılan metod, bir nevi "erken uyarı sistemi" gibi de değerlendirilebilecek.